Nguyễn Hữu Huân
  

1. Vị trí con đường

Đường Nguyễn Hữu Huân nằm trên địa bàn phường Tây Lộc, thuộc khu vực Thành Nội, khởi đầu từ đường Thái Phiên đến đường Thánh Gióng, dài 198m. Đường lưu thông hai chiều.

2. Lịch sử con đường

Nguyên là vùng ruộng thấp, năm 1960 san lấp để xây dựng khu dân cư mới, nhân đấy mà mở đường này. Từ năm 1975 trở về trước, đường mang tên Lê Văn Mỹ (có bản đồ ghi là Mỵ). Tháng 1/1977, UBND tỉnh Bình Trị Thiên ra quyết định đặt tên mới là đường Nguyễn Hữu Huân.

3. Tiểu sử nhân vật lịch sử gắn liền với con đường

Nguyễn Hữu Huân (Bính Tý 1816 - ất Hợi 1875): liệt sĩ kháng Pháp cận đại, quê ở làng Tịnh Hà, huyện Kiến Hưng, tỉnh Định Tường (nay thuộc Chợ Gạo, thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang). Năm 1852, ông đỗ thủ khoa thi Hương nên tục gọi là Thủ khoa Huân. Ông được bổ làm Giáo thụ huyện Kiến Hưng. Khi Pháp xâm chiếm miền Nam, ông mộ nghĩa dũng đứng vào hàng ngũ kháng chiến, làm Phó Quản đạo tích cực đánh Pháp. Sau Hiệp ước Nhâm Tuất (1862) ông đem lực lượng gia nhập nghĩa quân Trương Định. Ông gan dạ, mưu trí quyết đánh Pháp tới cùng, dù đã 3 lần bị bắt, thả, bắt lưu đày qua Cayenne (Nam Mỹ), qua đảo Réunion, bảy năm sau được trả tự do lại tiếp tục cùng nghĩa quân kháng chiến. Năm 1875, trong một trận công thành Mỹ Tho, ông bị giặc bắt và đưa đi xử tử, nhưng ông đã tự cắn lưỡi hy sinh không cho chúng kịp hành quyết. Ông mất, trải suốt mấy chục năm sau nhiều chí sĩ yêu nước thương tiếc ông đều có thơ, đối điếu; Phan Chu Trinh cũng đã khóc ông bằng một bài thơ, xin ghi hai câu cuối: "Sông Tho mấy dặm dồn cơn sóng Trăng dõi quanh thuyền nghĩ chạnh đau".

 Bản in]