Sông Hương được hợp thành từ hai nhánh sông lớn là Tả Trạch và Hữu Trạch, đều bắt nguồn từ dãy Trường Sơn Đông. Tả Trạch chảy từ Động Dài, đi qua 55 ngọn thác lớn nhỏ rồi uốn lượn qua khu vực Bạch Mã ven theo hướng Tây Bắc. Nhánh Hữu Trạch thì bắt đầu từ phía đông ngọn Chấn Sơn, đi qua 14 dòng thác. Sau hành trình dài đó, hai dòng hợp nhau theo hướng Bắc qua Ngã ba Bằng Lãng, lúc này dòng sông trở nên rộng lớn mà hiền hòa hơn hẳn tạo nên con sông nổi tiếng của Huế.
"Con sông dùng dằng con sông không chảy.
Sông chảy vào lòng nên Huế rất sâu".
(Thơ Thu Bồn)
Dòng sông Hương dài 80km, riêng đoạn từ Bằng Lãng đến cửa Thuận An dài khoảng 30km; độ dốc của dòng nước so với mặt biển không chênh lệch nhiều nên nước sông chảy chậm. Sắc nước sông Hương trở nên xanh hơn khi vượt qua chân núi Ngọc Trản - điện Hòn Chén, tạo nên một lòng vực sâu thẳm.
Sông Hương đẹp từ nguồn, uốn lượn quanh co giữa núi rừng trùng điệp, mang theo những mùi vị hương thơm của thảo mộc rừng nhiệt đới. Dòng sông chầm chậm lướt qua các làng mạc xanh tươi, rợp bóng cây của Kim Long, Nguyệt Biều, Vĩ Dạ, Ðông Ba, Gia Hội, Chợ Dinh, Nam Phổ, Bao Vinh, quyện theo mùi thơm của các loài hoa xứ Huế… và cuối cùng đổ ra biển.
Dòng sông xanh trong vắt lung linh như ngọc bích dưới ánh mặt trời, những con thuyền Huế xuôi ngược, dọc ngang với điệu hò man mác, trầm tư, sâu lắng giữa đêm khuya. Ði chơi bằng thuyền để được ngắm cảnh Hương Giang thơ mộng, nghe những điệu hò, dân ca xứ Huế lúc trời đêm thanh vắng là thú vui muôn thuở của bao lớp du khách....
Sông Hương chính là quà tặng vô giá mà tạo hóa đã dành riêng cho miền đất Cố đô. Hình ảnh núi Ngự Bình cùng với sông Hương Huế đã trở thành biểu tượng của Cố đô Huế.
Ảnh ( QuangTran)
Đi đâu cũng nhớ quê mình,
Nhớ sông Hương gió mát, nhớ non Bình trăng treo.