Báo cáo tổng kết được trình bày tại Hội nghị của Ủy ban Dân tộc khẳng định, công tác dân tộc, chính sách dân tộc trong năm 2024 đạt được nhiều kết quả quan trọng góp phần phát triển KT-XH, bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng đồng bào DTTS và MN.

Đặc biệt trong năm 2024, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ đã quan tâm chỉ đạo cụ thể, sát sao việc xây dựng, hoàn thiện thể chế, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực hiện các chính sách dân tộc, trọng tâm là Chương trình MTQG DTTS và MN, đến nay các khó khăn, vướng mắc trong thực hiện các chương trình, chính sách dân tộc đã cơ bản được giải quyết, tạo thuận lợi cho các địa phương tổ chức triển khai thực hiện.

Việc thực hiện các đề án, chính sách, nhiệm vụ trong kế hoạch công tác năm 2024 đạt mục tiêu đề ra. Công tác thông tin, tuyên truyền, chuyển đổi số và phổ biến giáo dục pháp luật cho đồng bào DTTS được tăng cường; hợp tác quốc tế về công tác dân tộc tiếp tục được đẩy mạnh. Việc rà soát, kiện toàn, tổ chức bộ máy và đội ngũ cán bộ làm công tác dân tộc các cấp được chú trọng, năng lực đội ngũ cán bộ từng bước được nâng lên…

Tại tỉnh Thừa Thiên Huế, năm 2024 công tác dân tộc tiếp tục nhận được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát, toàn diện của cấp ủy, chính quyền các cấp. Cơ chế, chính sách, hướng dẫn của các cơ quan Trung ương về thực hiện Chương trình MTQG cơ bản đầy đủ và được các cơ quan, ban, ngành chức năng tham mưu cụ thể hóa để triển khai khá kịp thời trên địa bàn tỉnh. Nhận thức, trách nhiệm và sự phối hợp công tác dân tộc của các cơ quan, đơn vị, địa phương có bước chuyển biến tích cực. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành tổ chức triển khai thực hiện Chương trình MTQG của địa phương các cấp, nhất là cấp cơ sở đã có nhiều tiến bộ. Tình hình đồng bào DTTS ổn định, bà con chấp hành tốt chủ trương. Nguồn vốn đầu tư của các chương trình MTQG đã phát huy hiệu quả, nhất là nguồn đầu tư phát triển để hỗ trợ nhà ở và xây dựng các công trình cơ sở hạ tầng vùng đồng bào DTTS, qua đó góp phần giảm nhanh tỷ lệ hộ nghèo vùng đồng bào DTTS.

Nguồn vốn đầu tư của các chương trình MTQG đã phát huy hiệu quả, nhất là nguồn đầu tư phát triển để hỗ trợ nhà ở và xây dựng các công trình cơ sở hạ tầng vùng đồng bào DTTS, qua đó góp phần giảm nhanh tỷ lệ hộ nghèo vùng đồng bào DTTS. Hiện tỷ lệ hộ nghèo giảm khoảng 10%/năm so với chỉ tiêu là giảm 3%/năm. Trong đó, huyện A Lưới đã thoát khỏi danh sách huyện nghèo quốc gia. Từ nguồn vốn của chương trình mục tiêu quốc gia cũng đã hỗ trợ xây nhà ở cho 1.562 hộ nghèo, đầu tư xây dựng hơn 80 công trình cơ sở hạ tầng thiết yếu phục vụ sinh hoạt, sản xuất. Đã thực hiện quy hoạch, xây dựng 02 làng văn hóa các dân tộc thiểu số tại huyện A Lưới và Nam Đông; công trình tu bổ, tôn tạo biểu tượng đường Hồ Chí Minh. Các hoạt động gìn giữ, bảo tồn văn hoá các DTTS được phát huy…

Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nguyễn Thanh Bình kiểm tra tiến độ các chương trình MTQG vùng đồng bào dân tộc thiểu số tại huyện A Lưới

Phát biểu chỉ đạo Hội nghị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình nêu rõ, công tác dân tộc và thực hiện chính sách dân tộc có vai trò và vị trí đặc biệt quan trọng trong sự nghiệp cách mạng và mục tiêu xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc của nhân dân ta. Chủ tịch Hồ Chí Minh sinh thời từng nhấn mạnh: "Chính sách dân tộc của chúng ta là nhằm thực hiện sự bình đẳng, giúp nhau giữa các dân tộc để cùng nhau tiến lên chủ nghĩa xã hội". Lời dạy của Bác luôn luôn là kim chỉ nam để thực hiện thắng lợi đường lối, chủ trương, chính sách dân tộc của Đảng, Nhà nước từ trước đến nay và là động lực mạnh mẽ của tiến trình phát triển đất nước, đặc biệt là phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào DTTS và MN, bảo đảm các dân tộc bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng và giúp đỡ lẫn nhau cùng phát triển.

Đề cập tới các nhiệm vụ thời gian tới, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình yêu cầu: "Chúng ta cần phải xác định quyết tâm và trách nhiệm chính trị rất cao. Đường lối, cơ chế, chính sách đối với vùng đồng bào DTTS và MN rất nhiều, nguồn lực đầu tư cũng rất lớn và nhiều mà chúng ta không làm gì được cho bà con là một sự thiếu sót. Tinh thần nhiệt tình, trách nhiệm của chúng ta phải cao hơn nữa, phải thấy được sự nghèo khổ, lạc hậu của đồng bào là nỗi đau của chúng ta".

Phó Thủ tướng Thường trực đề nghị Ủy ban Dân tộc, các bộ, ngành chức năng, các địa phương tiếp tục bám sát và triển khai thực hiện tốt các chỉ thị, nghị quyết, kết luận của Đảng, Quốc hội, Chính phủ; các văn bản chỉ đạo, điều hành của Thủ tướng Chính phủ; các chương trình mục tiêu quốc gia, các chính sách lớn có liên quan đến công tác dân tộc. Năm 2025 phấn đấu phải làm xong được nhà cho người nghèo bằng mọi sự nỗ lực và cố gắng; đồng thời năm 2025 phải tổng kết Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào DTTS và MN giai đoạn I và chuẩn bị chu đáo cho giai đoạn II của Chương trình, dứt khoát không để nhiệm vụ nào giai đoạn I của Chương trình còn nợ đọng.

Thực hiện chỉ đạo của Trung ương về tinh gọn, sắp xếp lại bộ máy, thời gian tới, một phần chức năng nhiệm vụ của Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội và một phần chức năng nhiệm vụ của Bộ Nội vụ là mảng tôn giáo sẽ sáp nhập vào Ủy ban Dân tộc. Dự kiến sẽ thành lập Bộ Dân tộc-Tôn giáo, tích hợp chức năng nhiệm vụ về chính sách dân tộc và miền núi, chính sách tôn giáo và chính sách liên quan đến giảm nghèo.

Trên tinh thần bộ máy mới tinh gọn và hiệu quả hơn, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình nêu rõ, bộ máy mới, bộ mới sau sắp xếp phải sẵn sàng đón nhận các nhiệm vụ mới. Việc này có điểm thuận nhưng có điểm vất vả hơn do khối lượng công việc nhiều hơn và cũng sẽ có những biến động nhất định trong quá trình sắp xếp.

Cuối cùng, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình cũng mong muốn các cơ quan chức năng, các điạ phương tổng hợp, nhân rộng các mô hình hay, kinh nghiệm tốt đã được thực tế kiểm nghiệm, chứng minh trong phát triển kinh tế-xã hội đồng bào DTTS ra các địa phương, địa bàn khác của vùng để cùng học tập, ứng dụng, áp dụng và phát huy.